Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

assŭla (in many MSS. astŭla), ae, f. dim. [axis].

  1. I. A splinter, shaving, chip: at etiam cesso foribus facere hisce assulas, Plaut. Merc. 1, 2, 20: Melandrya vocantur quercūs assulis similia, Plin. 9, 15, 18, § 48: assula tenuis brevisque, id. 16, 11, 22, § 54.
    Of marble, a chip, shiver, Vitr. 7, 6.
  2. * II. A shingle, σχίδη: Bibacul. ap. Suet. Gram. 11.

Astăpus, i, m., = Ἀστάπους, the name of the Nile as it flows through Ethiopia: (Nilus) medios Aethiopas secat cognominatus Astapus, quod illarum gentium linguā significat aquam e tenebris profluentem, Plin. 5, 9, 10, § 53.
Also called Astusă-pes, Plin. 5, 9, 10, § 53 fin. (in Mel. 1, 9, 2, Astăpē; in Vitr. 8, 2, 6, Astŏsabas, ae, m., = Ἀστοσάβας, Strab.; cf. Mann. Afr. I. 170; acc. to others, a river of Ethiopia falling into the Nile, now called Abai).

astu (asty, Vitr. 8, 3; 7 praef.), n., indecl., = ἄστυ, a city, esp. Athens (as urbs κατ’ ἐξοχήν for Rome): omnes qui arcem astuque accolunt cives, Att. ap. Non. p. 4, 330: An in astu venit? Ter. Eun. 5, 5, 17: demigrare ex agris et in astu, Cic. Leg. 2, 2, 5; Nep. Them. 4, 1; id. Alcib. 6, 4.

astŭla, v. assula.

a-stŭpĕo (ads-, Merk.), ēre, v. n., to be amazed at or on account of, to be astonished at (rare, and mostly poet.; perh. not before the Aug. per.): Adstupet ipse sibi, Ov. M. 3, 418: Cui fida manus proceresque socerque Adstupet oranti, Stat. Th. 3, 406: divitiis, Sen. Tranq. Vit. 1, 8; Sid. Ep. 5, 5.
Of inanimate things: nemus adstupet, Stat. Th. 2, 13.

1. astur, ŭris, m., a species of hawk, Firm. Math. 5, 7 fin.

2. Astur, ŭris, adj. m., of or belonging to the province of Asturia, in Hispania Tarraconensis, Asturian: equus, Mart. 14, 199; v. Asturco: exercitus, Sil. 1, 252.
Subst., m., an Asturian: belliger Astur, Sil. 12, 748: regio Asturum, Plin. 4, 20, 34, § 111: conventus Asturum, id. 3, 3, 4, § 18: Cantabri et Astures validissimae gentes, Flor. 4, 12, 46 and 54.

Astŭra, ae, m., = Ἄστυρα.

  1. I. A river in Asturia, now Esla, Flor. 4, 12, 54.
  2. II. A river (and f., an island and town) in Latium, near which Cicero had a villa, Cic. Att. 12, 40; id. Fam. 6, 19; Liv. 8, 13; Plin. 3, 5, 9, § 57; cf. Mann. Ital. I. p. 620.

Asturco, ōnis, m. [Astur], an Asturian horse, an ambler, distinguished for the beautiful motion of its limbs (cf. the epigram, Mart. 14, 199, and Sil. 3, 336), Auct. ad Her. 4, 50; Sen. Ep. 81: Equini generis, hi sunt quos thieldones vocamus, minore formā appellatos Asturcones, Plin. 8, 42, 67, § 166; Veg. 2, 28, 37.
Transf. to other horses possessing similar qualities: Asturco Macedonicus, Petr. 86.

Astŭrĭa, ae, f.

  1. I. A province in Hispania Tarraconensis, Plin. 4, 20, 34, § 112; cf. Mann. Hispan. p. 353 sq.
    Hence, Astŭ-rĭcus, a, um, adj., Asturian: gens, Plin. 8, 42, 67, § 166; so Sil. 16, 584.
  2. II. Subst.: Astŭrĭca, ae, f., the capital of Asturia, on the river Astura, now Astorga: Asturica urbs magnifica, Plin. 3, 3, 4, § 28; cf. Mann. Hispan. p. 355.

1. astus, a, um, adj., v. astutus.

2. astus, ūs, m. [Curtius suggests the Sanscr. aksh = to reach, hit, and ὀξύς, swift; and Vanicek, ascia and ἀξίνη, with the idea of sharpness; others ἀσκέω, to practise], adroitness, dexterity; hence, in malam partem, craft, cunning (as a single act, while astutia designates cunning as a habit; until the post-Aug. period found only in the abl., astu, as an adv.; cf. Paul. ex Fest. p. 5 Müll., and Prisc. p. 1012 P.): Satin astu et fallendo callet? Att. Trag. Rel. p. 197 Rib.: Nisi ut astu ingenium linguā laudem et dictis lactem lenibus, id. ib. p. 189: nam doli non doli sunt, nisi astu colas, Plaut. Capt. 2, 1, 30: Sed ut astu sum adgressus ad eas! id. Poen. 5, 4, 53; id. Trin. 4, 2, 123; id. Ep. 4, 1, 19; id. Poen. prol. 111: astu providere, Ter. And. 1, 3, 3: astu rem tractare, id. Eun. 5, 4, 2: Consilio versare dolos ingressus et astu, Incipit haec, Verg. A. 11, 704: ille astu subit, id. ib. 10, 522: aliquem astu adgredi, Tac. A. 2, 64: astus belli, Sil. 16, 32: libertae, Tac. A. 14, 2: oratio, quae astu caret, pondero modo et inpulsu proeliatur, Quint. 9, 1, 20.
In plur.: astus hostium in perniciem ipsis vertebat, Tac. A. 2, 20: praeveniens inimicorum astus, id. ib. 6, 44; 12, 45; Petr. 97: Ulixes nectit pectore astus callidos, Sen. Troad. 527: nunc advoca astus, anime, nunc fraudes, dolos, id. ib. 618: ad insidiarum astus, Gell. 11, 18, 17.

Astŭsăpes, v. Astapus.

astūtē, adv., v. astutus fin.

astūtĭa, ae, f. [astutus], the quality of being astutus, orig. (like acumen, dolus, etc.) dexterity, adroitness, and also (eccl. Lat.) understanding, wisdom: Quibus (feris) abest ad praecavendum intellegendi astutia, Pac. ap. Cic. Fin. 5, 11, 31 (Trag. Rel. p. 122 Rib.): ut detur parvulis astutia, Vulg. Prov. 1, 4: intellegite, parvuli, astutiam, ib. ib. 8, 5.
But very early used in a bad sense, cunning, slyness, subtlety, craft as a habit (most freq. in ante-class. and Ciceron. Lat.; afterwards supplanted by astus, q. v.): est nobis spes in hac astutiā, Plaut. Capt. 2, 1, 53: nec copiast [Me expediundi], nisi si astutiam aliquam corde machinor, id. ib. 3, 3, 15 Fleck.; 3, 4, 7; id. Ep. 3, 2, 27; id. Mil. 2, 2, 82: nunc opus est tuā Mihi ad hanc rem expromptā malitiā atque astutiā, Ter. And. 4, 3, 8; id. Heaut. 4, 3, 32: quod si aut confidens astutia aut callida esset audacia, vix ullo obsisti modo posset, Cic. Clu. 65, 183: quae tamen non astutiā quādam, sed aliquā potius sapientiā secutus sum, id. Fam. 3, 10, 9: qui (Deus) adprehendit sapientes in astutiā eorum, Vulg. Job, 5, 13; ib. 1 Cor. 3, 19; ib. Ephes. 4, 14.
Also plur.: in regionem astutiarum mearum te induco, Plaut. Mil. 2, 2, 78; so id. Ep. 3, 2, 39: Hem astutias, Ter. And. 3, 4, 25 Don.: aliter leges, aliter philosophi tollunt astutias, Cic. Off. 3, 17, 68; 3, 17, 61.

* astūtŭlus, a, um, adj. dim. [id.], somewhat sly or cunning: anus, App. M. 6, p. 184, 29.

astūtus, a, um, adj. [a lengthened form of the ante-class. astus, like versutus from versus, cinctutus from cinctus; and astus itself has the form of a P. a., q. v. init.], shrewd, sagacious, expert; or (more freq., cf. astutia) in mal. part., sly, cunning, artful, designing, etc.

  1. * I. Ante-class. form astus, a, um: asta lingua, Att. ap. Non. p. 1, 54.
  2. II. Class. form astūtus: malus, callidus, astutus admodum, Plaut. Am. 1, 1, 112: Causam dicere adversus astutos, audacīs viros, valentes virgatores, id. As. 3, 2, 19: non tam astutus, neque ita perspicax, Ter. Heaut. 5, 1, 1: verum ego numquam adeo astutus fui, Quin etc., id. Ad. 2, 2, 13: ratio, Cic. Verr. 1, 11 fin.: nihil astutum, id. Or. 19, 64: hoc celandi genus est hominis non aperti, non simplicis, non ingenui; versuti potius, obscuri, astuti, fallacis, id. Off. 3, 13, 57: astuti Getae, Prop. 5, 5, 44: Parthorum astutae tela remissa fugae, id. 4, 8, 54: ut est astuta et ingeniosa sollertia, Plin. 36, 26, 66, § 192, where Jan omits astuta et: gens non astuta, nec callida, Tac. G. 22 et saep.: pro bene sano Ac non incauto fictum astutumque vocamus, Hor. S. 1, 3, 62: homo sagax et astutus, Mart. 12, 88, 4: Est vir astutus multorum eruditor, Vulg. Eccli. 37, 21: vulpes, Hor. S. 2, 3, 186: consilium, Gell. 5, 10 al.
    As subst. (eccl. Lat.): Astutus omnia agit cum consilio, Vulg. Prov. 13, 16; ib. Eccli. 18, 28.
    Comp.: fallacia astutior, Plaut. Cas. 5, 1, 7: si qui me astutiorem fingit (followed by callidius), Cic. Fam. 3, 8, 6: qui custodit increpationes, astutior fiet, Vulg. Prov. 15, 5.
    * Sup.: astutissimus adversarius, Aug. Serm. 17: astutissima calliditas, id. Civ. Dei, 21, 6.
    Adv.: astūtē, craftily, cunningly: astute comminisci aliquid, Plaut. Ep. 2, 2, 96: docte atque astute captare, id. Most. 5, 1, 21: consulte, docte atque astute cavere, id. Rud. 4, 7, 14: Astute, shrewdly done, Ter. And. 1, 2, 12: astute labefactare aliquem, id. Eun. 3, 3, 3: satis astute adgredi aliquem, id. Phorm. 5, 8, 75: astute reticere aliquid, Cic. ad Q. Fr. 1, 2, 1: astute nihil agere, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 3.
    Comp.: astutius ponere aliquid, Varr. L. L. 9, 1 Müll.
    Sup.: astutissime componere aliquid, Gell. 18, 4: astutissime excogitare, Lact. 1, 22: astutissime fingi, Aug. Civ. Dei, 19, 5.